HOLLANDACA ÖĞRENİMİ

Dil öğrenimi alışılmışın dışında bir aktivite olduğu için zihin konforunu bozan, insanı zihnen yoran bir aktivitedir. Uzun ince bir yoldur, yorucudur, bir çalışmaya göre insanın yeni bir karakter inşasıdır. Bu yolla elde edilecek yeni dostluklar, yeni imkanlar düşünülerek azimle sabırla gayret gerektirir. Kesinlikle yapılmayacak bir şey değildir. Hava su gibi birçok nimeti herkese veren Yüce Yaratan bu kabiliyeti de zengin fakir herkese vermiştir. Bu yazı sizi bu yolda harekete geçirebilirse başarılıdır, değilse hem yazan hem de okuyan için israftır.

Dil öğrenimi taklit ile olur, tekrar ile olur

Dil öğrenimin farklı metotları vardır. Türkiye’de yaygın uygulanan ve ciddi başarısızlık gösteren dil bilgisi öncelikli öğrenme de ayrı bir yoldur. Ama Fıtri olan ve hemen her çocuğun sadece çevresinden duyarak mükemmel bir dil öğrenmesi esas yolun taklit olduğunu göstermektedir. Dil öğreniminde özellikle o ülkede yaşamak için öğrenecekseniz, taklit etmek en doğru güvenilir yoldur. Çok kestirme bir yol değildir ama dil bilgisi öğrenip uygulama şeklinde uygulanan klasik yöntemden daha uzun da değildir. Burada esas olan anadili Hollandaca olan kişiler ile temas kurup, dili nasıl kullandıklarına dikkat edip onu taklit etmeye çalışmak esastır. Bir çocuğun dile alışması 1 ile 5 yıl sürmekte ve ömür boyu devam etmektedir. Ama yaklaşık 2 yaşında güncel konuşmaları anlayıp uygun tepki ve cevaplar verebilmektedir. Aynı şeyi tekrar ve tekrar duya duya, yanlış doğru kullana kullana yani “düşe kalka” öğrenmektedir. Bu örnek üzerinden dili sınıflarda laboratuvarlarda öğreneceğim mükemmel olunca da çıkıp sokakta kullanacağım düşüncesi baştan yanlıştır. Düşe kalka kıra döke ama kullana kullana öğreneceğiz. Yetişkinlerde dil öğreniminde en büyük engel utanma sıkılma, yanlış yapma korkusudur. Tabi bunda statümüzün önemi büyüktür. Şunu aklımızdan çıkarmamalıyız, kendi çevremizde statü ve pozisyonumuz ne olursa olsun biz öğrenmeye çalıştığımız dilin “öğrencisiyiz, tilmiziyiz, talebesiyiz” hatta avamı bile değiliz. Utanacak sıkılacak bir mesele yok. Biz bu dili bilmiyoruz ve öğrenmek istiyoruz. Bu dilin öğrencisi olarak sıradan bir insan bile bu konuda bizim hocamız öğretmenimiz olabilir ve onu taklit etmek bu işin en doğal yoludur.

Dilin kullanımı ile ilgili dinleme (konuşmayı takip edip anlayabilme), konuşma, okuma ve yazma olarak dört başlık ve hedef vardır. Kullanacağımız yöntemler bu dört hedeften birisini veya fazlasını besleyebilir. Yüksek eğitimli kişilerde okuma ve yazma konusu daha hızlı ilerlerken konuşmayı takip etme konuşma daha geç gelmektedir. Esasen okurken ve yazarken düşünmek için zaman vardır ama dinleme ve konuşmada bu imkan pek olmaz. Dinleme ve konuşma otomatik olması gerekir ki bu da zaman alır. Yani eğer dilbilgisi kural üzerinden öğrenme yolunu takip ederseniz kısa sürede kuralları ve kelimeleri öğrenseniz bile konuşma konuşmayı takip etmeniz yine de zaman alacaktır. Maalesef çoğu zaman kuralları uygulama gayreti ve yanlış yapma kaygısı ile dili kullanmadan çekinme söz konusu olacaktır. Bu yüzden taklit yolunup takip edilmesi, “bu neden böyle” sorusu akla gelince kuralların araştırılması daha sağlıklı olabilir. Ve yine dille alakalı olarak her zaman bir kural veya sebep bulamayabilirsiniz. Eğer insanlar o şekilde kullanıyorsa bize düşen onu taklit etmek olacaktır.

Dil öğreniminde en önemli meselelerden birisi de tekrardır. Herkesin algılama kapasitesi ve alışma süresi aynı değildir. Ama herkes için bunun bir sınırı vardır ve bu sınır geçilince o konuyu öğrenmiş oluruz. Bir çocuk kelimeleri cümleleri belki binlerce kez duyduktan sonra onları otomatik olarak kullanır. Hiçbir zaman 0/1 e göre düşünülmemelidir. Bir çalışmaya göre insanın bir kelimeyi kavrayıp kullanabilmesi ancak 7 farklı yerde gördükten sonra olabilmektedir. Yani çalıştım unutuyorum olmuyor gibi düşünceler kesinlikle doğru değildir. Burada 7 den kasıt aynı 7 defa okumak değilde 7 farklı atmosferde o kelime ile karşılaşmak olarak anlaşılmalıdır. Bir kez derste, bir kez kitap okurken, bir kez birisi konuşurken… bunu sağlamak için de dille temasımızı mümkün olduğunca artırmamız gerekir. Radyo, televizyon, internet, youtube, twitter, facebook, market, çarşı, reklam kağıtları… hepsinden alacağımız bir şey var. Ve her öğrendiğimiz kelimeyi bir cümle içerisinde kullanmaya çalışmalıyız. Beyinde her bir aktivite oluştuğunda bunun kalıcı olma ihtimali daha da artar. Özellikle zorlanarak gayret sarf ederek yapılan öğrenmeler daha kalıcıdır. Zamanla beynimiz bu yeni duruma alışacaktır.

Hollandalılar hemen her konuda olduğu gibi dil öğrenimi öğretimi konusunda da gönüllüğe alışkındırlar. Hollandanın hemen heryerinde dil öğrenimi konusunda size yardımcı olabilecek bir gönüllü bulabilirsiniz. Bu konuyla alakalı ilk akla gelen yollar;

Openbare biblioteken (OBA, kütüphaneler)

Hollandada hemen her yerde halk kütüphaneleri vardır. Bu kütüphanelerde kitap okumanın yanında dil öğretiminde yardımcı olacak gönüllüler bulunur.

Buurthuizen (Mahalle evleri)

Mahalle evleri toplumun sosyalleşme ihtiyacını karşılamak için açılmış, herkesin rahatça gelip gidebileceği, çay kahve içilen, sohbet edilen, farklı kutlamalara ev sahipliği yapan kurumlardır.

Bejaardehuizen (Yaşlı bakımevleri)

Hollanda’da yaşam beklentisi oldukça uzundur. Bu yüzden fiziksel olarak bakıma muhtaç ama entelektüel olarak aktif çok sayıda insan vardır. Bunları bakımı için yapılan kurumlarda sizinle konuşmak isteyecek gönüllüler bulabilirsiniz.

Stichtings (Gönüllü vakıfları)

Hollanda uzun yıllardır farklı şekil ve sebeplerle göç alan bir ülke olduğu için yeni gelenlerin topluma entegrasyonu önemli bir meseledir ve çözümü devlet tarafından desteklenmektedir. Bu konuda devlet desteği alan vakıf kimliğinde hemen her yerde kurumlar vardır. Buralarda çalışan gönüllüler size dil öğrenimi başta olmak üzere entegrasyon konusunda her türlü yardıma hazırdırlar.

İnternet platformları

İnternet giderek yaygınlaşan bir sosyal platformdur. Bu sahada dil öğrenimi ve entegrasyonu konusunda çalışan birçok kurum, ilgili internet siteleri, uygulamalar vardır. Bu mecrada meslektaşınız olan insanlar ile de dil arkadaşı olabilirsiniz. Googleda, facebookda, googleplayde “taalmaatje” olarak araştırılabilir.

Belediyeler

Birçok belediye yeni gelenler için ücretsiz dil kursu vermektedir. Bunun için o belediyede ikametiniz ve BSN numarası sahibi olmanız yeterli olmaktadır. Çevreniz ya da direk belediyeden sorulabilir.

DUO

DUO yeni gelenlere dil öğrenimi ve entegrasyon için sosyal kredi veren bir devlet kurumudur. Kredi bazen geri ödemeli bazen geri ödemesizdir. Ancak kredi sosyal amaçlı ve faizsizdir. Geri ödemesi cüzi rakamlardır. Başvurmak için BSN numarası, DIGID hesabı, entegrasyon şartı olup olmadığına dair DUO mektubu ya da gelir durumunu gösteren belgeye ihtiyaç vardır. Sonrasında akredite dil kursları (https://www.ikwilinburgeren.nl/nederlands/scholen )’ndan randevu alarak kursa başlayabilirsiniz.

Kendi kendine öğrenme imkanları

Kendi kendine öğrenme başlı başına tavsiye edilecek bir yol olmasa da dili kullanma imkanı olmayan zaman dilimlerinde çalışmak için uygundur. Bu konuda ücretli ücretsiz profesyonel birçok intenet sitesi, youtube kanalı, facebook twitter hesapları android uygulamaları bulunabilir. Yine bu konuda Hollandaca radyo dinlenilmesi, altyazılı ya da altyazı olmaksızın TV ve internet üzerinden film, belgesel, haber izlenmesi etkili yollardır.

Youtube kanalları

woord voor woord (https://www.youtube.com/watch?v=Tb3SaTv4clM ) kanalında toplam 12 video vardır. Bu kanalda başka bir dil bilgisine gerek olmaksızın birçok temel cümleyi kullanımı ile birlikte öğrenebilirsiniz.

https://www.youtube.com/watch?v=A-Gn12fXXrM bu kanaldaki videoları öğrenmeniz size başlangıç aşamasında iltifat almanıza vesile olacaktır.

https://www.youtube.com/channel/UCJ6AbMVnu9sBVraT6tLDmDA bu kanalda dilbilgisi ile ilgili faydalı bilgiler bulabilirsiniz, ama çok kuşatıcı bilgiler değil.

learndutch.org kanalında toplamda 1000 temel kelimeyi öğreten 40 video bulabilirsiniz (https://www.youtube.com/user/1000DutchWords ). Kelimeler İngilizce anlamı ve resim eşliğinde verilmektedir. Az bir İngilizce bilgisi ile kolaylıkla takip edilebilir.

Aynı kanalın alfabe videolarını da çok güzel bulduk. Bir dilin doğru telaffuzu, hem bizim konuşulanı takip etmeniz ve konuştuğunuzu karşı tarafın anlaması açısından çok önemlidir ve asla bir lüks olarak düşünülmemelidir. (https://www.youtube.com/watch?v=ZCA2DyqYvF0&list=PLUOa-qvvZolAnEyQp9T2KLzHstMllLY2m )

Yine aynı kanalda 50 den fazla günlük diyalogları içeren kısa film videoları vardır (https://www.youtube.com/watch?v=_IW7zvMlRcc&list=PLUOa-qvvZolDuuM9Kb7-4OG7ed1c1Yadz ). Yine buradaki diyalogların ezberlenmesinde fayda vardır.

Aynı kanalda demolarını bulabileceğiniz A1 A2 ve B1 seviyesi Hollandaca gramer videoları mevcuttur (https://www.youtube.com/watch?v=D3rZiuSibPI&list=PLUOa-qvvZolC64l4bK7cXrmep2RhyGIUj ). İhtiyaç hissedildiğinde belli bir ücret karşılığı online satın alınabilir.

İnternet siteleri

http://nt2taalmenu.nl/ sitesi Hollandaca öğretimi için açılmış ücretsiz kapsamlı bir sitedir. İçerisinde 0 dan B2 seviyesine kadar okuma dinleme kaynakları, yazma alıştırmaları bulunabilir. Birçok kursta ücret karşılığı alacağınız hizmetleri bu siteden ücretsiz olarak alabilirsiniz.

https://www.npo.nl/programmas NPO Hollanda devlet kanalının sitesidir. Bu sitede birçok videoyu ücretsiz olarak izleyebilirsiniz. Özellikle belgeseller ve haber programları daha yavaş gittiği için alıştırma yapmak için iyi olabilir. Yine programlarda altyazı seçeneği açılarak takip etme imkanı vermektedir.

Android uygulamaları

“Delftse methode” Googleplay de bulabileceğiniz kapsamlı faydalı bir uygulamadır (https://play.google.com/store/apps/details?id=nl.uitgeverijboom.DM_NVB ). Hollandada yaşayacaklar için başka bir uygulamaya bakmaksızın bu uygulama üzerinden dil öğrenimine devam etmesini tavsiye ederiz. Yazının başında geçen taklit yoluyla öğrenme yolunu tanımlamış ve kullanan bir kaynaktır. Uygulama Delft üniversitesi dil okulunun ürettiği ve kendi adıyla anılan yöntemi uygular. Bu üniversite kursuna gittiğinizde aplikasyondaki aynı müfredatı uyguladıklarını görürsünüz.

Kütüphanelerin sesli kitap uygulaması da faydalı olabilir (https://play.google.com/store/apps/details?id=nl.bibliotheek.ebooks ). Kütüphaneden ödünç alacağınız bir kitabı aynı uygulama ile dinleyebilirsiniz.

Pratik Tavsiyeler

Hergün en az 15 dk varsa birisiyle yoksa kendi kendine bildiğin Hollandaca kelimeleri, kalıpları kullan. Mesela: Ik ben Ahmet. Ik kom uit Turkije. Er zit twee stoelen. Yani kendimizi ya da başkasını tanıtma, çevremizde olan eşya ve hadiseleri tanımlama olabilir ama mutlaka beynimizi kulağımızı, dilimizi, kaslarımızı bu yeni dile alıştırmamız gerekiyor.

Gördüğümüz metinleri, reklam broşürlerini, gelen mektupları Google translate gibi uyuglamalar kullanarak çevirmeyin, ama anlamaya çalışın, bilmediğiniz kelimeleri öğrenmeye çalışın.

Bir Hollandalıyla temas kurmanız gerektiğinde yanınızda bir tercüman götürmeyin, önceden zihninizde anlatmak istediklerinizi tekrar edin, ilgili videolardan metinlerden neyle karşılaşağınızı ne şekilde cevap vermeniz gerektiğini öğrenmeye çalışın.

Toplu taşıma kullanın, özel otoyla seyehat etmeyin. Bu Hollandalılar ile temasınızı artıracaktır.

Türklerin olduğu hastane, eczane, market, okul, cami gibi mekanlar yerine Hollandalıların olduğu mekanlara gitmeyi tercih edin. Diğer türlü dil eğitimi ve entegrasyonu geciktirmekten başka bir kazanımınız olmaz.

Genel olarak bugün yapabileceğiniz bir işi yarına ertelemeyin. Yarın yapmanız gereken işler zaten var.

KAYNAK: http://nieuwenederlanders.com