Bulgaristan Türkleri Edebiyatının özellikleri, tarihi, önemli şairleri ve yazarları ile ilgili bilgi.

Bulgaristan Türkleri edebiyatı, XVI. yüzyıldan XX. yüzyıla kadar klasik Türk edebiyatına, geleneksel halk edebiyatına ve Tanzimat edebiyatına paralel bir gelişme göstermiştir. Bu dönemin önemli temsilcileri Aydoslu İsmail Hakkı Celveti, Öksüz Dede, Kazak Abdal, Gevheri, Şumnulu Ali, Yusuf Akif Efendi, Aşık Hıfzı, Ahmet Cevdet Paşa, Hüseyin Raci Efendi gibi şair ve yazarlardır.

XX. yüzyıl Bulgaristan Türkleri edebiyatını Krallık (1900 – 1944) ve Komünizm (1944’ten günümüze) dönemi olmak üzere iki dönem içinde inceleyebiliriz.

Birinci dönemde Bulgaristan Türkleri edebiyatını temsil eden isimler Süleyman Sırrı, Mehmet Masum, Osman Nuri, Muharrem Yumuk, Hafız Abdullah Meçik, Mehmet Behçet Perim, Ali Haydar Taner, Ali Kemal Balkanlı, Osman Sungur, Bilal Şimşir, Mehmet Fikri’dir. Bunlardan Mehmet Fikri, Bulgaristan’ın Mehmet Akif’i olarak, Muharrem Yumuk ise Tuna türküleri şairi olarak bilinir.

İkinci dönemde Bulgaristan’da rejim değişikliği olmuş ve yeni yönetim, edebiyat üzerinde baskı, sansür, yönlendirme uygulamaları başlatmış; edebiyatı parti denetimine alarak propaganda aracı gibi kullanmaya çalışmıştır. Bu dönemi temsil eden şairlerden Mehmet Müzekka Can, Ahmet Şerif, Mefküre Mollova, Sebahattin Bayram, Mehmet Çavuş, Recep Küpçü, iyazi Hüseyin, Osman Aziz, Şabarı Mahmutoğlu, Nevzat Mehmet gibi isimler sayılabilir.

Roman, öykü, tiyatro, eleştiri gibi türlerde Halil Aliosman, Enver İbrahim, Ali Kadir, Ahmet Apti, Nadiye Ahmet, Mehmet Bekir, Yusuf Kerim dönemi temsil eden isimlerdendir.

1969’dan itibaren Bulgaristan’da Türkçe kitap, gazete ve dergiler toplatılmış, Türk asıllı yazar ve şairlerden Bulgarca ve rejimi övücü eserler yazmaları istenmiştir. Pek çok Türk asıllı yazar, şair tutuklanmış, hapse atılmış, işkenceyle öldürülmüştür. Recep Küpçü yazdığı şiirlerden dolayı, Razı Mollov ise isminin değiştirilmesine karşı çıktığı için işkenceyle öldürülen şairlerden ikisidir.

Bulgaristan Türkleri edebiyatının yaşayan temsilcilerinden bir kısmı da yapılan baskılara dayanamayıp Türkiye’ye göç etmişlerdir.